Klejenie Gumy - poradnik od technologa

Klejenie gumy bez tajemnic - jak wybrać klej i uniknąć błędów?

Dlaczego klejenie gumy to wyzwanie nawet dla profesjonalistów?

W Ataszku pracujemy z klejami od ponad 35 lat, a mimo to do tematu klejenia gumy wciąż podchodzimy z ogromnym szacunkiem. Dlaczego? Ponieważ guma jest jednym z najbardziej zdradliwych materiałów do łączenia. Jej powierzchnia z natury jest "niechętna" do klejenia. Głównym winowajcą jest niska energia powierzchniowa, która sprawia, że klej ma trudności z "rozpłynięciem się" i zwilżeniem podłoża.

Dodatkowo, w procesie produkcji gumy stosuje się różnego rodzaju dodatki – plastyfikatory, woski, środki antyadhezyjne (potocznie zwane "smarem"), które ułatwiają wyjęcie gotowego elementu z formy. Niestety, te same substancje migrują na powierzchnię gumy przez cały okres jej życia, aktywnie "odpychając" każdą próbę przyklejenia czegokolwiek. Dlatego właśnie klej kupiony w markecie często zawodzi już po kilku dniach. W tym artykule podzielimy się naszą wiedzą i sprawdzonymi w praktyce metodami, które gwarantują sukces i połączenie trwałe na lata.

W naszych poradnikach omawiamy różne rodzaje gum z rekomendacją najlepszego kleju.

Metody łączenia gumy – przegląd dostępnych technologii

Zanim zagłębimy się w klejenie, warto wiedzieć, że to nie jedyna metoda łączenia gumy. Wybór technologii zależy od zastosowania, grubości materiału i warunków pracy.

• Klejenie: To najbardziej wszechstronna i dostępna metoda, pozwalająca łączyć gumę ze sobą oraz z praktycznie każdym innym materiałem (metalem, plastikiem, drewnem, betonem). Daje elastyczną spoinę i jest idealna do napraw, produkcji i uszczelniania.
  
  
• Wulkanizacja:

Na gorąco: Proces stosowany głównie w produkcji, polegający na chemicznym sieciowaniu gumy pod wpływem wysokiej temperatury i ciśnienia. Tworzy jednolitą strukturę materiału.

Na zimno: To potoczne określenie na stosowanie specjalistycznych, dwuskładnikowych klejów kontaktowych, które tworzą spoinę o wytrzymałości porównywalnej do wulkanizacji. Naszym flagowym produktem w tej kategorii jest ATK 901B, który po związaniu jest tak mocny, że przy próbie rozerwania zniszczeniu ulega sama guma, a nie spoina.

• Połączenia mechaniczne: Stosowanie złączek, śrub czy nitów jest powszechne przy łączeniu grubych, zbrojonych taśm przenośnikowych lub w miejscach, gdzie wymagany jest szybki montaż i demontaż.
• Spawanie: Ta metoda dotyczy wyłącznie specyficznej grupy materiałów – elastomerów termoplastycznych (np. tpe, tpo), które pod wpływem temperatury stają się plastyczne. Nie da się w ten sposób połączyć tradycyjnych gum usieciowanych jak epdm czy nbr.

Klejenie betonu z gumą po testach starzeniowych.

Tabela porównawcza metod łączenia gumy

Rodzaje gumy

Podstawowy błąd to myślenie, że istnieje jeden uniwersalny "klej do gumy". To tak, jakby szukać jednego "leku na wszystko". Guma to cała rodzina materiałów o skrajnie różnych właściwościach. Prawidłowa identyfikacja to pierwszy i najważniejszy krok do sukcesu. Oto najpopularniejsze typy, z którymi spotykamy się w przemyśle:

EPDM (kauczuk etylenowo-propylenowo-dienowy)

Opis techniczny: Jest to syntetyczny kauczuk o usieciowanej strukturze, który nie jest termoplastyczny.

Charakterystyka: Jego główną zaletą jest fenomenalna odporność na warunki atmosferyczne, promieniowanie uv, ozon i szeroki zakres temperatur (od -40°c do +120°c). Jest wodoszczelny, ale ma niską odporność na oleje i smary. Ze względu na swoją niską energię powierzchniową jest trudny do klejenia.

Zastosowania: uszczelki samochodowe (drzwi, szyby, bagażnik), membrany dachowe, profile okienne, węże do chłodnic, nawierzchnie placów zabaw, odbojniki, fartuchy w dokach przeładunkowych.

Rekomendowany klej przez fachowca Ataszek:  małe elementy ATK FIX, duże elementy ATK 901B, ATK 812

NBR (kauczuk butadienowo-akrylonitrylowy)

Opis techniczny: Kopolimer butadienu i akrylonitrylu, znany również jako guma nitrylowa.

Charakterystyka: To król olejoodporności. Jest niezastąpiony wszędzie tam, gdzie występuje stały kontakt z olejami, smarami, paliwami i płynami hydraulicznymi. Ma dobre właściwości mechaniczne, ale jest mniej odporny na warunki atmosferyczne i ozon niż epdm.

Zastosowania: o-ringi i simeringi, węże paliwowe i olejowe, uszczelnienia techniczne w maszynach, membrany w pompach paliwowych, rękawice ochronne, maty olejoodporne w warsztatach.

Rekomendowany klej przez fachowca Ataszek: małe elementy ATK FIX, guma z metalem ATK PU16, duże powierzchnie - ATK 901B.

SBR (kauczuk butadienowo-styrenowy)

Opis techniczny: Najpopularniejszy kauczuk syntetyczny ogólnego przeznaczenia.

Charakterystyka: Materiał o zbalansowanych właściwościach, podobny do kauczuku naturalnego. Charakteryzuje się dobrą odpornością na ścieranie i wysoką elastycznością. Ma jednak umiarkowaną odporność na oleje i warunki atmosferyczne.

Zastosowania: opony samochodowe, podeszwy obuwia, taśmy przenośnikowe, maty i wykładziny podłogowe, odboje i amortyzatory, węże wodne, uszczelki w sprzęcie agd.

Rekomendowany klej przez fachowca Ataszek: szybkie i małe naprawy ATK FIX, duże elementy ATK 901B, wypełnianie ubytków i klejenie do betonu: ATK 812.

Guma silikonowa (Q, VMQ)

Opis techniczny: Polimer z grupy siloksanów, o zupełnie innej budowie chemicznej niż kauczuki węglowodorowe.

Charakterystyka: Wyróżnia się ekstremalnie szerokim zakresem temperatur pracy (od -60°c do +250°c, a krótkotrwale nawet 300°c). Jest obojętna fizjologicznie, odporna na uv i ma bardzo niską energię powierzchniową, co czyni ją najtrudniejszym rodzajem gumy do klejenia.

Zastosowania: uszczelki w piekarnikach i sprzęcie agd, formy do pieczenia i odlewów, węże medyczne i spożywcze, uszczelnie

Rekomendowany klej przez fachowca Ataszek: Klejenie i uszczelnianie (elastyczna fuga): Klej silikonowy neutralny ATK 661 (do 180°C) lub wysokotemperaturowy ATK 663 (do 250°C). Szybkie połączenia ATK FIX z primerem do silikonu.

Jak rozpoznać gumę w warunkach warsztatowych? 

• Test palności: Kawałek gumy epdm lub nbr pali się kopcącym płomieniem i gaśnie po wyjęciu ze źródła ognia. Silikon pali się trudno, pozostawiając biały, krzemionkowy nalot.
• Zapach: Guma nbr ma charakterystyczny, ostry zapach. Kauczuk naturalny pachnie "spaloną gumą".
• Elastyczność: Silikon jest zazwyczaj bardzo elastyczny i "mięsisty" w dotyku, często lekko błyszczący.

Przygotowanie powierzchni przed klejeniem gumy

Z naszego wieloletniego doświadczenia wynika, że ponad 90% niepowodzeń w klejeniu gumy jest spowodowanych zlekceważeniem lub całkowitym pominięciem tego etapu. Możesz mieć najlepszy klej na świecie, ale jeśli nałożysz go na brudną lub nieprzygotowaną powierzchnię, połączenie puści. To absolutna podstawa.

• Krok 1: Oczyszczanie i odtłuszczanie. Powierzchnia musi być idealnie czysta. Zwykła benzyna ekstrakcyjna czy denaturat to za mało. One często tylko rozmazują tłuste zanieczyszczenia. Potrzebujesz agresywnego odtłuszczacza, który poradzi sobie ze środkami antyadhezyjnymi.

Nasza rekomendacja: ATK MEK (metyloetyloketon). To silny rozpuszczalnik, który nie tylko odtłuszcza, ale także lekko wytrawia powierzchnię gumy, przygotowując ją chemicznie do klejenia. Do delikatniejszych zastosowań lub gdy nie masz pewności co do materiału, bezpieczniejszym wyborem będzie alkohol izopropylowy (ipa).

• Krok 2: Obróbka mechaniczna To kluczowy proces, którego celem jest usunięcie zwietrzałej, utlenionej warstwy wierzchniej i stworzenie rozwiniętej, chropowatej powierzchni. Drastycznie zwiększa to przyczepność kleju.

Narzędzia i techniki: Szlifowanie grubym papierem ściernym (gradacja 40-80), tarcze listkowe, szczotki druciane na szlifierce lub wiertarce. Powierzchnia po obróbce ma być matowa i szorstka. Po szlifowaniu należy ją ponownie odtłuścić, aby usunąć pył.

Wskazówka eksperta: W przypadku gumy silikonowej szlifowanie jest absolutnie krytyczne. Jej powierzchnia jest tak "gładka" chemicznie, że bez mechanicznego naruszenia struktury żaden klej (nawet z primerem) nie uzyska pełnej przyczepności.

• Krok 3: Stosowanie podkładów (primerów) Primer to nie klej. To specjalny preparat chemiczny, który działa jak "most" między trudną powierzchnią a klejem. Zmienia on charakterystykę powierzchni, zwiększając jej energię i tworząc aktywne punkty zaczepienia dla kleju.

Kiedy podkłady do gumy są niezbędne ?

• Przy klejeniu gumy silikonowej klejami cyjanoakrylowymi (konieczny jest primer do silikonu).
• Przy klejeniu tworzyw poliolefinowych (pp, pe) do gumy (konieczny jest primer do poliolefin).
• Przy klejeniu gumy do powierzchni porowatych jak beton czy drewno, narażonych na wilgoć (zalecamy ATK P200 jako warstwę gruntującą).

Primer ma fundamentalne znaczenie zwłaszcza w przypadku gum silikonowych.

Kleje do gumy - przegląd wg. specjalisty Ataszka

Wybór kleju zależy od rodzaju gumy, wielkości powierzchni, warunków pracy i czasu, jaki mamy na naprawę.

Kleje jednoskładnikowe – szybkość i wygoda

Idealne do szybkich napraw, klejenia małych elementów i tam, gdzie liczy się prostota aplikacji.

• Kleje cyjanoakrylowe (ca): Błyskawiczne kleje sekundowe, doskonałe do małych, idealnie spasowanych powierzchni.

ATK FIX FLEX: Nasz klej numer jeden do uszczelek. Ma podwyższoną elastyczność i odporność na drgania. Idealny do klejenia pękniętych uszczelek samochodowych czy naprawy osłon przegubów.

ATK FIX 06: Standardowy, rzadki klej do precyzyjnego klejenia o-ringów (także silikonowych z primerem) i małych elementów gumowych.

ATK FIX 80: Wersja czarna, na bazie gumy. Zapewnia estetyczne, niemal niewidoczne połączenie na czarnych elementach.

• Kleje silikonowe: Gdy potrzebujesz nie tylko skleić, ale też uszczelnić i wypełnić niewielkie szczeliny. Tworzą bardzo elastyczną fugę.

ATK 661: Neutralny klej silikonowy, który nie powoduje korozji metali. Doskonały do podklejania odstających uszczelek samochodowych do karoserii i wypełniania ubytków w fartuchach pralek.

ATK 663: Wersja wysokotemperaturowa, odporna do +250°c. Niezastąpiony przy klejeniu uszczelek w piekarnikach i innych gorących środowiskach.

• Kleje polimerowe (hybrydowe): Wszechstronne produkty łączące zalety silikonów i poliuretanów.

ATK 812: Gęsty klej i uszczelniacz w jednym. Jest w 100% wodoszczelny i odporny na uv. Idealny do klejenia gumy do betonu, np. przy montażu progów zwalniających czy mat na schodach.

Kleje dwuskładnikowe – moc i niezawodność

Stosujemy je tam, gdzie wymagana jest najwyższa wytrzymałość, odporność chemiczna i możliwość klejenia dużych powierzchni lub wypełniania znacznych ubytków.

• Kleje poliuretanowe (pu): To kleje do zadań specjalnych.

ATK PU16: Bardzo mocny i stosunkowo sztywny klej konstrukcyjny. Idealny do klejenia twardej gumy do metalu, np. w produkcji wibroizolatorów, gdzie wymagana jest minimalna praca połączenia.

ATK PU9: Nasza "guma w płynie". To elastyczny klej poliuretanowy, który po związaniu zachowuje się jak guma. Jest samopoziomujący, dzięki czemu idealnie nadaje się do regeneracji, wypełniania ubytków i nadlewania zniszczonych powierzchni gumowych, np. na wałkach czy taśmociągach.

• Kleje kontaktowe: Król klejenia dużych powierzchni.

ATK 901B: Dwuskładnikowy klej poliuretanowy, który nazywamy "wulkanizacją na zimno". Po nałożeniu na obie powierzchnie i odparowaniu rozpuszczalnika, wiąże natychmiast po dociśnięciu, tworząc ekstremalnie mocną i elastyczną spoinę. Niezastąpiony przy klejeniu taśmociągów, okładzin na bębnach napędowych czy wykładzin gumowych na dużych powierzchniach.

• Kleje epoksydowe: Czy to dobry pomysł?

Zasadniczo odradzamy. Standardowe żywice epoksydowe są zbyt sztywne do elastycznej gumy. Przy naprężeniach spoina nie pracuje z materiałem, co prowadzi do pękania kleju lub wyrywania fragmentów gumy. Wyjątkiem są specjalistyczne, elastyczne kleje epoksydowe jak KEMISPOX V21 lub ATK EP61, ale nawet wtedy należy je stosować z rozwagą, głównie do połączeń guma-metal, gdzie guma jest mocno związana.

Tabela decyzyjna: Jaki klej do gumy wybrać?

Klejenie gumy z innymi materiałami – nasze sprawdzone rozwiązania

• Guma-metal: To klasyczne połączenie przemysłowe (wibroizolatory, okładziny bębnów). Kluczowe jest tu idealne przygotowanie metalu (szlifowanie, odtłuszczanie). Do małych elementów użyj ATK FIX FLEX. Do dużych i obciążonych powierzchni niezastąpiony będzie ATK 901B. Jeśli połączenie ma być sztywne i wypełniać szczeliny, wybierz ATK PU16.
• Guma-plastik: Częste w motoryzacji i agd. Jeśli plastik to abs, pc, pmma, użyj ATK FIX FLEX. Jeśli to trudny plastik jak polipropylen (pp) lub polietylen (pe), musisz dodatkowo zastosować primer do poliolefin. Do większych, nierównych powierzchni polecamy elastyczny ATK PU9.
• Guma-drewno: Stosowane np. w meblarstwie (nóżki, odbojniki) lub budownictwie. Drewno należy dobrze odpylić. Na małych powierzchniach sprawdzi się gęsty klej ca ATK FIX 54. Na dużych, zwłaszcza na zewnątrz, polecamy kontaktowy ATK 901B lub wodoszczelny ATK 812.
• Guma-beton: Montaż progów zwalniających, mat przemysłowych, odbojników parkingowych. Beton jest porowaty i chłonny, dlatego wymaga gruntowania primerem ATK P200. Następnie, w zależności od potrzeb, aplikujemy elastyczny i wodoszczelny ATK 812 (nakładany pasami) lub klej kontaktowy ATK 901B (na całej powierzchni).

Nasze testy klejenia różnych klejów do gumy i metali - link znajdziesz poniżej

Najczęstsze błędy podczas klejenia gumy

Przez lata pracy widzieliśmy wszystko. Oto lista najczęstszych błędów, które prowadzą do reklamacji i frustracji. Unikaj ich, a twoje połączenia będą wieczne.

• Brak przygotowania powierzchni: "Przetarłem tylko szmatką". To gwóźdź do trumny każdego połączenia. Tłuszcz i środki antyadhezyjne muszą być usunięte chemicznie i mechanicznie.
• Zastosowanie kleju ca na dużej powierzchni: Kleje cyjanoakrylowe nie nadają się do klejenia mat czy wykładzin. Są przeznaczone do małych, spasowanych powierzchni.
• Brak docisku przy kleju kontaktowym: Kleje kontaktowe (jak atk 901b) swoją siłę czerpią z siły docisku. Samo złączenie elementów to za mało. Należy użyć rolki dociskowej, młotka (przez klocek) lub prasy.
• Zbyt gruba warstwa kleju: Szczególnie przy klejach ca, zasada "im więcej, tym lepiej" nie działa. Wręcz przeciwnie – gruba warstwa kleju wiąże wolniej i jest słabsza. Optymalna jest cienka, ledwo widoczna warstewka.
• Niewłaściwe proporcje mieszania klejów 2k: Kleje dwuskładnikowe muszą być wymieszane w proporcjach podanych przez producenta. Odchylenie nawet o kilka procent może sprawić, że klej nigdy w pełni się nie utwardzi lub będzie kruchy.

Jeden z ważniejszych punktów przygotowania powierzchni to przeszlifowanie gumy.

Podsumowanie i dalsze kroki

Jak widzisz, skuteczne klejenie gumy to nie czarna magia, a proces technologiczny, który wymaga wiedzy i dyscypliny. Pamiętaj o trzech złotych zasadach: zidentyfikuj materiał, przygotuj powierzchnię, dobierz odpowiedni klej.

W Ataszek nie tylko sprzedajemy produkty. Dostarczamy kompletną technologię i wsparcie. Jeśli stanąłeś przed nietypowym wyzwaniem, kleisz nietypowe materiały lub po prostu chcesz mieć 100% pewności, że wybrałeś najlepsze rozwiązanie – skontaktuj się z naszym działem technicznym. Przeanalizujemy twój przypadek i dobierzemy proces, który gwarantuje sukces. Przetestowaliśmy to dla ciebie.


Ta wiedza to za mało ?

Sprawdź nasze inne poradniki powiązane z klejeniem gumy:

• Klejenie i montaż odbojnic gumowych
• Klejenie uszczelek
• Klejenie mat i płyt gumowych